Analiza sensowności reaktywacji połączeń Głogów – Żagań

Szlak z Głogowa do Żagania jest odcinkiem linii nr 14 Łódź Kaliska – Forst. Linia jest jednotorowa i niezelektryfikowana. Do 2000 roku po linii kursowało 7 par pociągów, którymi bezpośrednio można było dojechać m.in. do Leszna, Ostrowa Wielkopolskiego, Krotoszyna, Forst. W 2002 roku w wyniku zbyt małej frekwencji podróżnych zawieszono kursy pasażerskie, po 4 latach przerwy w 2006 roku ruch wznowiono na części trasy między Niegosławicami a Żaganiem. Niestety wznowione połączenie nie generuje zbyt dużych potoków podróżnych. W związku z tym pojawiają się liczne postulaty dotyczące wznowienia kursów pasażerskich na całej długości linii – od Głogowa do Żagania.

Poniższa analiza stanowić będzie próbę odpowiedzi na pytanie jak może wyglądać ten ruch i czy posunięcie to jest sensowne przy obecnych szybkościach obowiązujących na szlaku. Dodatkowo dokonano porównania hipotetycznego rozkładu jazdy z rozkładem jazdy PKS, tak aby uzyskać dane porównawcze.

Informacje podstawowe na temat linii

Trasa łączy ze sobą 11 miejscowości (Głogów, Żukowice, Nielubia, Kłobuczyn, Gaworzyce, Przecław Szprotawski, Niegosławice, Dzikowice, Szprotawa, Bukowina Bobrzańska, Żagań). Trzy miejscowości posiadają status miasta – Głogów (69 978 mieszk.), Szprotawa (12 550 mieszk.), Żagań (27.516 mieszk.). Pozostałe miejscowości mają status wsi – Żukowice (910 mieszk.), Nielubia, Kłobuczyn, Gaworzyce (1 500 mieszk.), Przecław Szprotawski, Niegosławice (930 mieszk.), Dzikowice, Bukowina Bobrzańska. Linia przebiega przez obszar 2 województw – dolnośląskiego (od km 280,509 do 302,700) oraz lubuskiego (od km 302,700 do 340,532). Łącznie liczy około 60 km. Na szlaku oprócz dwóch stacji węzłowych (Głogów, Żagań) znajdują się ponadto dwie stacje (Szprotawa oraz Niegosławice), jeden posterunek odstępowy (Kłobuczyn) oraz 6 przystanków osobowych (w pozostałych miejscowościach). Kiedyś liczba stacji była większa. Oprócz Szprotawy i Negosławic taki status posiadały także Bukowina Bobrzańska, Gaworzyce oraz Kłobuczyn. Po zawieszeniu w 2002 roku przewozów pasażerskich dokonano redukcji liczby stacji spowodowanej małym ruchem na linii. Na dawnych stacjach ograniczono liczbę infrastruktury (rozebrano tory mijankowe, semafory). Jedynie w Kłobuczynie zachowano tory mijankowe, a semafory zastąpiono sygnalizatorami świetlnymi. Ze względu na fakt zamknięcia dla ruchu wszystkich torów poza głównym Kłobuczyn nie ma charakteru stacji, pełni jedynie rolę posterunku odstępowego.

Ocena stanu linii
Zgodnie z najnowszym wykazem opublikowanym przez PKP PLK na trasie obowiązują następujące ograniczenia szybkości (dane archiwalne):

280,509

283,241

40

283,241

295,700

20

295,700

302,700

40

302,700

306,000

80

306,000

307,700

30

307,700

311,600

80

311,600

314,536

50

314,536

314,548

20

314,548

325,020

50

325,020

325,090

20

325,090

331,770

50

331,770

332,000

30

332,000

332,010

20

332,010

332,500

30

332,500

339,972

80

Jak wynika z powyższej tabeli stan linii jest niezadowalający, średnia prędkość przejazdu odcinka wynosi około 40 km/h. Szczególnie złym stanem charakteryzuje się odcinek w województwie dolnośląskim, gdzie szybkość przejazdu waha się od 20 do 40 km/h. Na terenie województwa lubuskiego stan linii jest nieco lepszy, występują odcinki z prędkością do 80 km/h, dominującą jest jednak prędkość ograniczona do 50 km/h. Niska szybkość przejazdu odbijać się będzie na czasie przejazdu pociągów pasażerskich. W oparciu o tak określone szybkości przygotowano tabelaryczne zestawienie czasu przejazdu między poszczególnymi miejscowościami. Jako wzorzec posłużył rozkład jazdy pociągów towarowych z 2006 roku oraz planowany rozkład jazdy pociągów pomiędzy Niegosławicami a Żaganiem. Wygląda to następująco:

Głogów – Żukowice

15

Żukowice – Nielubia

13

Nielubia – Kłobuczyn

14

Kłobuczyn – Gaworzyce

10

Gaworzyce – Przecław Szprotawski

11

Przecław Szprotawski – Niegosławice

9

Niegosławice – Dzikowice

9

Dzikowice – Szprotawa

8

Szprotawa – Bukowina Bobrzańska

11

Bukowina Bobrzańska – Żagań

10

 

Podano czas w minutach

Szczególnie długi czas przejazdu dotyczy odcinka pomiędzy Głogowem a Kłobuczynem. Obecnie na przejechanie tego odcinka potrzeba około 42 minut. W 2002 roku odcinek ten przejeżdżało się w około 27 minut.

Propozycja rozkładu jazdy

W oparciu o aktualny wykaz szybkości oraz obliczony na jego podstawie czas przejazdu stworzono przykładowy rozkład jazdy na tym odcinku. Jest on dostosowany pod planowany rozkład jazdy 2008/2009. Wygląda to następująco:

7.00 10.05 15.42 18.15

Głogów

14.17 15.48 5.34 7.38
6.45 9.50 15.27 18.00

Żukowice

14.32 16.03 5.49 7.53
6.32 9.37 15.14 17.47

Nielubia

14.45 16.16 6.02 8.06
6.18 9.23 15.00 17.33

Kłobuczyn

15.02 16.30 6.21 8.20
6.08 9.13 14.48 17.23

Gaworzyce

15.12 16.40 6.31 8.30
5.57 9.02 14.37 17.12

Przecław Szprotawski

15.23 16.51 6.42 8.41
5.48 8.53 14.28 17.03

Niegosławice

15.32 17.06 6.51 8.56
5.39 8.44 14.20 16.54

Dzikowice

15.41 17.14 7.00 9.05
5.31 8.36 14.12 16.46

Szprotawa

15.49 17.22 7.08 9.13
5.20 8.25 14.01 16.35

Bukowina Bobrzańska

16.00 17.33 7.19 9.24
5.10 8.15 13.51 16.25

Żagań

16.10 17.43 7.29 9.34

Rozkład uwzględnia następujące skomunikowania: Poranny kurs relacji Żagań – Głogów przyjeżdża do stacji docelowej o godz. 7.00 i jest skomunikowany z odjeżdżającym o 7.04 pociągiem pospiesznym ślązak do Przemyśla. Dodatkowo kurs ten daje możliwość dojazdu do Głogowa na godz. 8.00 rano. Poranny kurs z Głogowa może dojechać do Żar zapewniając dojazd do Żagania i Żar na godz. 8.00 rano. Po około 30 minutowym okresie oczekiwania istnieje możliwość dalszej jazdy do Cottbus.

Kursy powrotne porannych pociągów: w relacji Żary lub Żagań – Głogów przybywa do stacji docelowej o godz. 10.05, co umożliwia skomunikowanie z odjeżdżającym o godz. 10.45 pociągiem do Wrocławia. Dodatkowo przyjazd na godz. 10.00 umożliwia dojazdy do Głogowa na zakupy, gdyż godzina 10 jest zwyczajową porą otwierania sklepów. Pociąg z Głogowa odjeżdżający o 7.38 jest skomunikowany z przyjeżdżającym o 7.34 pociągiem z Leszna. Może się on poruszać tylko do Żagania, albo do Żar.

Kursy popołudniowe: z Żagania do Głogowa na stacji początkowej skomunikowany lub prowadzony bezpośrednio z Tuplic. Przyjazd do Głogowa o 15.42 daje możliwość przesiadki na odjeżdżający o 15.45 pociąg do Wrocławia. Kurs z Głogowa odjeżdżający o godz. 14.17 jest skomunikowany z poc. z Wrocławia przyjazd 13.57 oraz Legnicy przyjazd 14.15.

Kursy powrotne pociągów popołudniowych wyglądają następująco. Odjazd poc. z Żagania o 16.25 jest skomunikowany z poc. z Żar przyjeżdżającym o 16.15. Przyjazd pociągu do Głogowa o godz. 18.15 daje możliwość przesiadki na poc. do Wrocławia odjeżdżający o 18.47. Dodatkowo, gdyby przesunąć odrobinę pociąg do Leszna z 18.05 na 18.17 byłaby możliwa również przesiadka na pociąg do Leszna. Kurs z Głogowa odjeżdżający o 15.48 jest skomunikowany z pociągami z pociągami ze Szczecina (przyjazd 14.30) oraz Wrocławia (przyjazd 14.57), dodatkowo umożliwia dojazd osobom pracującym do 15.00 lub 15.30.Kurs ten mógłby dojeżdżać bezpośrednio do Żar.

Na podstawie tak stworzonego rozkładu jazdy istnieje możliwość skomunikowania pociągów w Głogowie oraz Żaganiu. Niestety jednotorowość linii oraz ograniczona liczba mijanek odbija się nieco niekorzystnie na konstrukcji samego rozkładu. Dodatkowo konieczne jest wznowienie mijanki w Kłobuczynie, gdyż część kursów zaplanowano tak, aby właśnie tam odbywało się krzyżowanie pociągów. Do obsługi kursów konieczne jest użyczenie 2 autobusów szynowych, jeden z województwa lubuskiego (SA 105) oraz jeden z województwa dolnośląskiego (SA 135).

Analiza rozkładu jazdy PKP w stosunku do rozkładu jazdy PKS

Aby dokonać porównania należy przyjrzeć się temu jak wygląda rozkład jazdy PKS, oraz jaki jest czas przejazdu autobusów do miejscowości docelowych. W analizie nie są brane kursy do Żukowic, ze względu na bliskość w stosunku do Głogowa. Analiza nie obejmuje także przystanków w Przecławiu Szprotawskim (jest on położony zbyt daleko od zabudowań wsi, aby celowym stało się zatrzymywanie pociągów na tym przystanku) oraz Dzikowic.

Kursy Głogów – Nielubia – Głogów. Zgodnie z rozkładem jazdy dostępnym na stronie rozkłady.com.pl czas przejazdu pomiędzy tymi miejscowościami autobusem wynosi 12 minut. Dla porównania koleją czas ten wynosi 28 minut. Tym samym czynnikiem zniechęcającym podróżnych będzie w tym przypadku dłuższy o ponad połowę w stosunku do autobusu czas przejazdu pociągiem. Do Nielubii w godzinach odjazdów popołudniowych pociągów zaplanowano autobusy o 14.20 (odjazd 3 minuty po pociągu), który przybywa o 14.31 (przybycie 14 minut przed pociągiem). Drugi autobus odjeżdża o 15.20 (28 minut przed pociągiem), będzie on prawdopodobnie zbierał podróżnych kończących pracę o 15.00. Na podstawie tej analizy jasno wynika, że tutaj niestety nie ma możliwości wygenerowania większych potoków podróżnych, gdyż kolej nie jest w stanie nawiązać konkurencji do autobusów. W rozkładzie jazdy 2001/2002 czas przejazdu pociągiem wynosił 20 minut. Taki czas, choć dłuższy o 8 minut od PKS – u dawał jeszcze szansę na konkurowanie z PKS – em.

Kursy Głogów – Kłobuczyn – Głogów. Czas przejazdu autobusu na tym odcinku wynosi około 21 minut. Kolej kursuje w 42 minuty, tym samym 2 razy dłużej. W związku z tym przegra ona batalię z PKS – em o podróżnych zniechęconych zbyt długim czasem przejazdu. W godzinach popołudniowych pociągów z Głogowa do Kłobuczyn odjeżdżają autobusy o 14.45 (przyjazd do miejscowości docelowej o 15.06) oraz o 16.00 (przyjazd do miejscowości docelowej o 16.21). Dla porównania w rozkładzie jazdy 2001/2002 czas przejazdu koleją odcinka Głogów – Kłobuczyn wynosił 27 minut, co dawało szansę na konkurowanie z komunikacją autobusową.

Kursy Głogów – Gaworzyce – Głogów. Czas przejazdu autobusu na tym odcinku wynosi około 30 minut. Jazda koleją zajmuje 52 minuty. Tym samym jest ona prawie 2 razy dłuższa od podróży autobusem. Autobusy przechwycą pasażerów od kolei również tutaj. W rozkładzie jazdy 2001/2002 czas przejazdu koleją tego odcinka wynosił 35 minut i też był jeszcze w stanie konkurować z autobusami.

Kursy Głogów – Niegosławice – Głogów. Zgodnie z informacją z witryny rozkłady.com.pl brak jest bezpośrednich połączeń autobusowych w relacji Głogów – Niegosławice. W drugą stronę sytuacja odrobinę się poprawia, gdyż jest ujęte w rozkładzie jedno połączenie, które odjeżdża spod dworca kolejowego w Niegosławicach o godz. 19.23 i przybywa do Głogowa o 20.29. Tym samym czas przejazdu wynosi w tym przypadku 1 godzinę i 6 minut. Podróż koleją zajmie 1 godzinę i 12 minut. Tym samym będzie w stanie konkurować z komunikacją autobusową kursującą sporadycznie. W rozkładzie jazdy 2001/2002 czas przejazdu koleją odcinka z Głogowa do Niegosławic wynosił 51 minut. Tym samym kolej była wtedy atrakcyjniejszym czasowo środkiem komunikacji.

Kursy z Głogowa do Szprotawy, Bukowiny Bobrzańskiej oraz Żagania będą rozpatrywane łącznie, ze względu na położenie wzdłuż jednego ciągu komunikacyjnego. Czas przejazdu autobusu z Głogowa do Szprotawy wynosi od 1 godziny 10 minut do 1 godziny 30 minut. Koleją czas przejazdu zajmie około 1,30 godziny. Tym samym kolej jest w stanie konkurować z komunikacją autobusową. Z Głogowa do Szprotawy kursują autobusy odjeżdżające o 8.00 (kurs Głogów – Żary), 11.40 (kurs Głogów – Łęknica) oraz o 13.00 (kurs Głogów – Szprotawa dworzec kolejowy). W odwrotnym kierunku ze Szprotawy do Głogowa można dojechać o następujących godzinach: 12.30 (kurs Żary – Głogów) oraz o 19.00 (Łęknica – Głogów). Liczba połączeń autobusowych jest bardzo mała. Kursy koleją do Głogowa pozwoliłyby uzupełnić skromną ofertę przewozową.

Jeżeli chodzi o kursy do Bukowiny Bobrzańskiej czy też Żagania to w ofercie znajdują się 2 połączenia (Głogów – Żary oraz Głogów – Łęknica). W związku z tak skromną ofertą przewozową kolej byłaby w stanie konkurować z autobusami, czas przejazdu choć długi będzie zbliżony do przejazdu autobusem.

Podsumowanie

Jak widać w powyższej analizie reaktywacja połączeń kolejowych z Głogowa do Żagania jest wykonalna, aczkolwiek przy obecnym stanie linii byłoby to posunięcie ryzykowne. Czas przejazdu jest skandalicznie długi, do tego miejscowości leżące w okolicy Głogowa mają zapewniony lepszy i krótszy dojazd komunikacją autobusową, co nie wróży zbyt dużych potoków podróżnych. Jedyna szansa na sensowną reaktywację przewozów do Głogowa jest możliwa po przeprowadzeniu remontu torów pozwalającego skrócić czas przejazdu szczególnie na dolnośląskim odcinku torów. Podniesienie szybkości chociażby do 60 km/h pozwoliłoby skrócić czas przejazdu do następujących rozmiarów:

Głogów

0

0

Żukowice

9

9

Nielubia

5

14

Kłobuczyn

5

19

Gaworzyce

5

24

Przecław Szprotawski

8

32

Niegosławice

9

41

Dzikowice

9

50

Szprotawa

8

58

Bukowina Bobrzańska

11

69

Żagań

10

79

Tytułem wyjaśnienia podany czas określono w minutach, dokonano podniesienia szybkości przejazdu od km 283,241 do km 302,700 do 60 km/h. Pozwoliło to wydatnie skrócić czas przejazdu, który ze Szprotawy wynosił 1 godzinę 29 minut a teraz stał się krótszy do około 1 godziny. Czas przejazdu z Żagania skrócił się z 1 godziny 50 minut do 1 godziny 19 minut. Gdyby wyeliminować inne ograniczenia szybkości do 20 i 30 km/h na godzinę czas ten skróciłby się jeszcze bardziej. Kolej stałaby się także konkurencją dla autobusów na odcinku dolnośląskim, w przypadku Kłobuczyn czy Gaworzyc pociągiem podróżowałoby się nawet szybciej niż autobusem.

Wnioski

Aby reaktywacja połączeń była sensowna konieczne jest przeprowadzenie remontu torowiska i wymianę torów na odcinku około 20 kilometrów. Ponieważ linia jest w zarządzie PKP PLK samorządy lokalne powinny podjąć starania na szczeblu państwowym celem pozyskania środków na remont linii. Dodatkowo powinny dokonać analizy możliwości finansowej partycypacji w kosztach remontu, jeżeli istnieją takowe możliwości prawne. Dzięki temu linia miałaby szansę przetrwać, w innym przypadku prędkości techniczne przejazdu będą się systematycznie zmniejszać, co w konsekwencji doprowadzić może do “śmierci technicznej” szlaku.

6 komentarzy do “Analiza sensowności reaktywacji połączeń Głogów – Żagań”

  1. …ale to już było,,, i nie wróci więcej… niestety, pozostał smutek, żal…

      1. Mógłbyś napisać coś więcej? Na jakim odcinku, kiedy i co? Nigdzie nie ma takich informacji. Jeśli rzeczywiście coś ruszy to było by super 🙂

        1. Ten artykuł napisałem dawno temu, żadna reaktywacja na odcinku Głogów – Żagań w najbliższym czasie się nie szykuje. Dopóki nie dojdzie do remontu linii na tym odcinku nie ma co liczyć na powrót ruchu pasażerskiego. Zresztą nawet po remoncie szlaku marnie to widzę. Te rozważania mają charakter ściśle teoretyczny.

Skomentuj "przemytnik z Forst-u" Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *